چرا رسانه ها مهم هستند؟

ندا صفری: در روزگار تکنولوژی و توسعه ارتباطات، زیست بشر بدون رسانه‌ها امکان پذیر نیست.

رسانه ها، بویژه رادیو و تلویزیون، تغییرات مهمی را در سیاست، تعلیم و تربیت، بازاریابی، اخبار، فرهنگ توده، زندگی اجتماعی و خانوادگی ایجاد کرده است.

امروزه استفاده از انواع رسانه چون رادیو، تلوزیون، کامپیوتر، تلفن همراه و … جزء انکار ناپذیــری ازفعالیت های روزانه افراد است و به عنــوان منبعی از اخبار باور کردنی، اطلاعات و تعلیــمات مهـــم، آگاهی های دقیق اجتماعی و برخی سرگرمی های لذتبخش پذیرفته شده است.

بشر در عصر کنونی چنان درگیر شبکه های اجتماعی ، ارتباطات و رسانه شده است که همه اقشار مردم روزانه ساعت‌ها وقتشان را صرف خواندن، دیدن و شنیدن محتواهای متنوع و زیادی می‌کنند.

در این فرآیند اکثریت وقت خود را صرف محتواهای سرگرمی می‌کنند، اما در حقیقت برنده این بازی، رسانه‌های با تدبیر هستند.

در میان میلیون‌ها محتوای تولیدشده در روز، بنگاه‌های خبری با ظرافت می‌توانند از این فرصت استفاده کنند و آنچه را خود می‌خواهند، در معرض دید مخاطب قرار دهند.

اگر قرار باشد رسانه‌ها نقشی معنادار در شکل‌گیری ادراک و افکار افراد و آحاد جامعه بازی کنند، بی‌توجهی به این فرصت، پایان کار آن‌هاست.

دلیل اهمیت نقش رسانه ها

نقش رسانه‌ها مهم است، چون منبع اصلی و مورد اعتماد جامعه هستند. مخاطب توقع دارد رسانه منبع درست و موثق خبر باشد.

برای اعتمادسازی یک اصل ضروری و اساسی وجود دارد و آن «اخلاق» است. روزنامه‌نگارانی که به اخلاق پایبند نباشند، چگونه می‌توانند حرفه‌ای باشند؟

مخاطب امروز می‌تواند رسانه اخلاق‌گرا را از رسانه بی‌اخلاق تشخیص دهد. حتی اگر دومی را برای خواندن خبرهایش انتخاب کند، هرگز به آن اعتماد نخواهد کرد.

تعداد کلیک و فالورهای یک خبر مهم است. طبیعی است بخش زیادی از زمان مخاطب در مطالعه صرف محتوای سرگرمی می‌شود؛ ولی اگر رسانه‌ای اولویتش شمارنده‌های بازدیدهایش باشد و سیاست‌هایش در این راه تغییر کند، به‌سرعت چند موضوع را فراموش خواهد کرد و رویکردی جدید پیش خواهد گرفت؛ تیترها و تصاویر گمراه‌کننده، بی‌توجهی به مسائل اساسی و تمایل به انتشار محتوای زرد، ازدست‌دادن اعتماد مخاطب و کاهش انگیزه روزنامه‌نگاران حرفه‌ای.

رسانه‌های مردم‌دار نیاز امروز مخاطب

نیاز امروز مخاطب رسانه‌های مردم‌دار است. مخاطب اگر احساس کند روایت رسانه همان حرف‌ها و دردهای اوست، خودش را با او همراه خواهد کرد.

امیدبخشی، وظیفه بزرگ مطبوعات

در این وضع، مطبوعات وظیفه بزرگ‌تری دارند و آن امیدبخشی است. امیدبخشی اما توصیفی غیرواقعی و امیدواهی‌دادن نیست. امیدبخشی چیزی است که یک ملت برای رشد و بالندگی‌اش به آن نیاز دارد. او عمیقا به حس وطن‌دوستی، امید به آینده و فردایی بهتر و ساختن کشور در وجودش نیاز دارد و رسانه می‌تواند با یادآوری توانمندی‌ها، تشریح دقیق و کارشناسانه امور، ارائه راهکارهای برون‌رفت از مشکلات از زبان متخصصان و پیگیری آن، جامعه را از رخوت و ناامیدی خارج و او را به آینده امیدوار کند.

بزرگ‌ترین آفت هر کشوری، جامعه ناامید است و این وظیفه رسانه هم هست که برای امیدواری مردم تلاش کند.

اینکه گزارشگری دوربین رسانه‌اش را با سه مشتری به یک فروشگاه ببرد و با او خرید کند که دست‌آخر پیامی غیرواقعی بدهد، امید نخواهد آفرید.

امیدبخشی با تشریح واقع‌بینانه به دست می‌آید. هر چه مردم امیدوارتر باشند هم از زندگی فردی لذت بیشتری می ­برند هم از زندگی اجتماعی­شان؛ یعنی دولت و ملت در تعامل با همدیگر می توانند بستری را فراهم کنند که امید به آینده و تحقق اهداف و آرزوها بیش از پیش در جامعه ساری و جاری شود.

اعتماد به حاکميت، پشتوانه ­اي است براي حاکميت

در شرایطی که فردی احساس امیدواری ‌کند، احساس تعلق خاطر بالایی نیز دارد. اعضای یک جامعه زمانی که اعتماد اجتماعی بالایی داشته باشند، احساس تعلق خاطرشان نسبت به جامعه‌ای که در آن هستند، افزایش می‌یابد.

اعتماد به حاکميت، پشتوانه ­اي است براي حاکميت که بتواند کارهاي بزرگ انجام دهد. کارهايي که در نهايت منتج به ارتقاء شاخص‌های توسعه اجتماعي، رفاه، امنيت و… مي­ شود.

امید اجتماعی، موضوع کلیدی برای جامعه

موضوع اميد اجتماعي موضوع کليدي است اگر چه ما در ايران کمتر روي اين مقوله‌ها کار کرديم.

اميد اجتماعي حتي ميتواند روي توسعه اقتصادي تاثير بگذارد. اميد ميتواند امنيتی همه جانبه در جامعه فراهم کند.

ما بايد با برنامه ­ريزی و مديريت برنامه­ ها اميد اجتماعي را در جامعه مستمر و پايدار کنيم و چون شاخص مشخصي براي سنجش اميد اجتماعي نداريم بايد هميشه جامعه را رصد کنيم و این نقش را رسانه می تواند برعهده بگیرد.